Op deze webpagina staat een beschouwend, vakinhoudelijk artikel over de kern van de osteopatische behandelprincipes. Om de originele terminologie niet te verstoren is het oorspronkelijke stuk in het Engels geschreven en hier vertaald naar het Nederlands. Voor patiënten is het niet van belang om deze materie te begrijpen.

De behandelwijze osteopathie heeft een faciliterend karakter en wordt toegepast in harmonie met het lichaam van de patient. Dit betekent dat de patient altijd centraal staat in de behandeling. Als de behandelaar sterk vasthoudt aan bepaalde onderbouwende theorieën gaat deze subtiele interactie met het lichaam gemakkelijk verloren. De citaten hieronder, verkregen uit het nagelaten gedachtengoed van enkele grootmeesters in de osteopathie, illustreren wat dit faciliterende aspect van de osteopathie betekent: het zelf-genezend vermogen van de patient activeren.

Het Fulcrum

Steun en hefboomwerking

Offer the right fulcrum, at the right place, at the right time.” ^[1]

Dit ogenschijnlijke eenvoudige citaat van Anthony Chila legt exact vast wat osteopaten zich altijd weer opnieuw moeten bedenken zodra ze hun handen op de patient leggen. Het fulcrum (draaipunt of steunpunt) is osteopatische terminologie voor het creëren van een manuele hefboom waarmee obstructies in het bindweefsel worden weggenomen, zodat de normale doorstroming van het zenuw- en vaatstelsel kan worden hersteld. Het fulcrum kan letterlijk gezien worden als de hefboom waarmee de patient wordt ondersteund in het herwinnen van zijn of haar gezondheid. Het fulcrum kan worden gezien als het geneesmiddel dat de dokter voorschrijft aan de patient. De werking van deze ‘osteopatische remedie’ is alleen optimaal als het zeer precies en met exact de juiste dosering wordt toegepast: the right remedy (fulcrum), at the right place, at the right time.

De componenten van de patient georiënteerde osteopatische behandelmethode: fulcrum plus visualisatie geeft facilitatie.

Visualisatie

Handen en geest verenigd

The Hands and the mind should not be separated.” ^[2]

Osteopaten maken tijdens het behandelen gebruik van visualisatie (‘mental image’) van de structurele organisatie van het menselijk lichaam (anatomie). Dit is een zeer belangrijk aspect van de zienswijze osteopathie. Dr. Miller schrijft in het voorwoord van het boek Anatomy in a Nutshell: “we work at this discipline until the images are engraved in our minds. We work to a point where vivid images are brought to a conscious level as we interact with the living body.”[3]

Het principe van visualisatie behelst in de osteopathie ook de tastbare expressie van het menselijk lichaam. Als men anatomie bestudeert in de ontleedkamer en de lichamen aanraakt zal een ieder ervaren dat er geen enkele vorm van expressie meer aanwezig is. Het is alleen nog de vorm wat is overgebleven. Er is geen expressie meer in de weefsels. Het menselijke lichaam heeft talloze tastbare uitdrukkingsvormen van deze levendigheid: vibraties, de circulatoire dynamiek, de ademhalingscyclus, de hartslag, de vochtigheidsgraad van huid – en slijmvliezen, temperatuurschommelingen, energie stromen, etc. Als de weefsels een verminderde expressie hebben, bijvoorbeeld een mate van obstructie van de lymfestroom of ernstige compressie-zones in de wervelkolom, is dat een teken dat het zelfgenezend vermogen van het lichaam is belemmerd, hetgeen klachten kan veroorzaken of al reeds heeft veroorzaakt.

Herbert C. Miller, D.O. benadrukte het belang van zuivere aandacht en verdieping van de palpatoire gewaarwording (tastzin) tijdens de behandeling, toen hij zei: “The hands and the mind should not be separated”, gedurende de behandeling. “Direct mental and palpatory exposure creates a more complete picture of the patient”, aldus Dr. Miller.[4]

Het is een specifieke vaardigheid van de osteopaat om de dysfunctionele patronen in de weefsels te herkennen, begrijpen en visualiseren. De osteopaat gebruikt deze informatie op een dusdanige wijze in de behandeling zodat het lichaam van de patient wordt aangezet om het zelf-genezend vermogen activeren.

Facilitatie

Herwinnen van het zelfgenezend vermogen

The physician’s role is that of a facilitator. By appropriate facilitation, the physician is able to observe the capacity for change while the patient is enabled to expand the power of change. The standard for the successful outcome of this interchange is the motivation of the patient.” ^[5]

Talloze zeer bekende osteopaten beschreven dat de behandelaar geen healer is, maar de rol heeft van facilitator, waardoor de patient zijn of haar gezondheid zelf kan herwinnen. Maar wat wordt in het citaat hierboven bedoeld met appropriate facilitation?

De originele osteopatische behandelmethode streeft altijd een continue, gelijktijdige facilitatie en observatie (visualisatie) na. Omdat de correctie van binnenuit komt, volgt de osteopaat de tastbare verandering in de weefsels en past het manuele fulcrum aan op wat het lichaam aangeeft tot het moment dat het behandelproces is volbracht. De finesse van werken met het fulcrum is beschreven in dit citaat: “The Becker’s (Rollin E. Becker D.O. and his younger brother Alan R. Becker D.O.) learn to be with or slightly behind the change, never ahead of the change!”.[6] Deze aanwijzing blijkt zeer behulpzaam in het verbeteren van de palpatoire vaardigheden als osteopaat.

De kracht van de osteopathie ligt in haar eenvoud: fulcrum plus visualisatie geeft facilitatie.

Tot slot herinner ik nog graag Doran A. Farnum, D.O., die de osteopathie praktiseerde gedurende een aaneengesloten periode van 78 jaar. Dr. Farnum beschreef kort maar krachtig hoe hij tijdens het behandelen met de handen speurde naar de correctie in de weefsels: “Tissue, when it is ready to respond, has to feel like melting butter.”[7]